อุดฟันอยู่ได้นานกี่ปี ? และวิธีดูแลให้อุดฟันอยู่ได้นานที่สุด
การอุดฟัน เป็นการรักษาทางทันตกรรมที่พบบ่อยที่สุดสำหรับการแก้ไขปัญหาฟันผุ ฟันแตก หรือฟันสึก แต่หลายคนมักสงสัยว่าวัสดุอุดฟันจะคงอยู่ได้นานแค่ไหน ซึ่งอายุการใช้งานของวัสดุอุดฟันนั้นขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย ทั้งชนิดของวัสดุอุด ตำแหน่งฟันที่อุด พฤติกรรมการดูแลฟัน และวิธีการบดเคี้ยว ดังนั้น การเข้าใจปัจจัยเหล่านี้และการดูแลฟันอย่างถูกวิธีจะช่วยยืดอายุการใช้งานของวัสดุอุดฟันให้อยู่ได้นานที่สุด
ปัจจัยที่ส่งผลต่ออายุการใช้งานของวัสดุอุดฟัน
การที่วัสดุอุดฟันจะอยู่ได้นานเพียงใดนั้น ไม่ได้ขึ้นอยู่กับปัจจัยเดียว หากแต่เป็นผลรวมของหลายปัจจัย ได้แก่
ชนิดของวัสดุอุดฟัน วัสดุแต่ละชนิดมีคุณสมบัติและอายุการใช้งานแตกต่างกัน โดยวัสดุบางชนิดแข็งแรงทนทานกว่า แต่อาจไม่เหมาะสมกับทุกตำแหน่งฟัน
ขนาดและความลึกของโพรงฟันที่อุด ส่งผลโดยตรงต่อความแข็งแรงของการอุด โดยโพรงที่ใหญ่และลึกจะต้องใช้วัสดุมากกว่า ซึ่งทำให้มีความเสี่ยงต่อการแตกหักมากขึ้น
ตำแหน่งของฟันที่อุด โดยเฉพาะความต่างระหว่างฟันหน้าและฟันกราม เนื่องจากฟันกรามที่ต้องรับแรงบดเคี้ยวมากกว่าฟันหน้าจะต้องการวัสดุที่แข็งแรงกว่า และมีแนวโน้มที่วัสดุอุดจะสึกหรอเร็วกว่า
แรงบดเคี้ยวและพฤติกรรมการใช้ฟันของแต่ละบุคคลแตกต่างกัน โดยคนที่มีแรงบดเคี้ยวมากหรือมีพฤติกรรมนอนกัดฟัน มีโอกาสที่จะทำให้วัสดุอุดเสื่อมสภาพเร็วกว่าปกติ
การดูแลทำความสะอาดช่องปากเป็นปัจจัยที่ควบคุมได้ โดยการดูแลสุขภาพช่องปากที่ดีจะป้องกันการสะสมของแบคทีเรียที่อาจทำให้เกิดฟันผุรอบ ๆ วัสดุอุดได้
ความถี่ในการตรวจฟันกับทันตแพทย์จะช่วยให้ตรวจพบปัญหาได้ก่อนที่จะรุนแรง และสามารถแก้ไขได้ทันเวลา
ปัจจัยส่วนบุคคล เช่น ปริมาณและคุณภาพของน้ำลาย รวมถึงประเภทอาหารที่รับประทานเป็นประจำ ก็มีส่วนส่งผลต่ออายุการใช้งานของวัสดุอุดฟันเช่นกัน
วัสดุอุดฟันแต่ละชนิดอยู่ได้นานแค่ไหน พร้อมข้อดี-ข้อจำกัดของวัสดุแต่ละชนิด
การเลือกวัสดุอุดฟันที่เหมาะสมจะช่วยให้การอุดอยู่ได้นานและมีประสิทธิภาพมากที่สุด
อุดฟันอะมัลกัม (Amalgam) มีอายุใช้งานนาน 10-15 ปี เป็นวัสดุที่มีความแข็งแรงสูง ทนทานต่อแรงบดเคี้ยว และมีราคาไม่แพง
อะมัลกัม เป็นวัสดุอุดฟันที่เหมาะสำหรับฟันกรามที่ไม่เห็นเมื่อยิ้ม อย่างไรก็ตาม วัสดุนี้มีสีเทาเข้มทำให้ไม่กลืนไปกับสีของฟันธรรมชาติ และอาจมีการขยายตัว-หดตัวเมื่อได้รับความร้อนหรือความเย็น
อุดฟันคอมโพสิต (Composite Resin) มีอายุการใช้งาน 5-10 ปี ข้อดีหลักคือมีสีที่เหมือนฟันธรรมชาติ อีกทั้งยังสามารถยึดติดกับฟันได้ดี และไม่จำเป็นต้องเจาะเนื้อฟันมาก
คอมโพสิตเหมาะสำหรับฟันหน้าและฟันที่เห็นได้ง่ายเมื่อยิ้ม อย่างไรก็ตาม วัสดุนี้อาจเปลี่ยนสีได้ง่าย และไม่แข็งแรงเท่าอะมัลกัมจึงไม่เหมาะกับการอุดบริเวณฟันกราม
อุดฟันเซรามิก (Ceramic) มีอายุใช้งานนาน 10-15 ปี หรือมากกว่า เป็นวัสดุที่มีความแข็งแรงสูงและสวยงามที่สุด ไม่เปลี่ยนสีง่าย ๆ และไม่ทำปฏิกิริยากับอาหาร รวมถึงมีความทนทานต่อการสึกหรอ แต่มีราคาแพงกว่าวัสดุอื่น ๆ และต้องใช้เทคนิคการทำที่ซับซ้อนกว่า
การอุดฟันด้วยเซรามิก เหมาะกับการอุดฟันทุกตำแหน่ง โดยเฉพาะฟันกรามที่ต้องรับแรงบดเคี้ยวสูง และฟันหน้าที่ต้องการความสวยงาม สามารถใช้ได้ทั้งโพรงเล็กและโพรงใหญ่ รวมถึงการทำ Inlay และ Onlay สำหรับฟันที่เสียหายมาก
สัญญาณที่บ่งบอกว่าอุดฟันเสื่อมสภาพ
การรู้จักสังเกตสัญญาณของวัสดุอุดฟันที่เสื่อมสภาพจะช่วยให้แก้ไขปัญหาได้ทันเวลา ก่อนจะเกิดปัญหาที่รุนแรง
อุดฟันล่อนหรือมีช่องว่างระหว่างขอบอุดกับตัวฟัน
เมื่อวัสดุอุดฟันเริ่มแยกออกจากฟัน จะเกิดช่องว่างเล็ก ๆ ซึ่งเป็นที่สะสมของแบคทีเรียและเศษอาหาร ทำให้เกิดกลิ่นปากและเสี่ยงต่อการเกิดฟันผุใหม่
อุดฟันแตก หัก หรือสึกกร่อน
การแตกหักของวัสดุอุดอาจเกิดจากการใช้งานเป็นเวลานาน หรือจากการได้รับแรงกระแทกที่มากเกินไป ส่วนการสึกกร่อนมักเกิดจากการบดเคี้ยวอาหารหรือการนอนกัดฟัน
เสียวฟันเมื่อดื่มน้ำเย็นหรือร้อน
อาการเสียวฟันบริเวณที่อุดอาจเป็นสัญญาณว่า วัสดุอุดเริ่มหลวมหรือมีช่องว่าง ทำให้ความร้อนหรือความเย็นสามารถเข้าถึงเนื้อฟันได้
เจ็บเมื่อบดเคี้ยวบริเวณที่อุด
ความเจ็บปวดเมื่อบดเคี้ยวอาจเกิดจากวัสดุอุดที่แตกหักหรือหลวม หรือจากการเกิดฟันผุใหม่รอบ ๆ วัสดุอุด
สีของอุดฟันเปลี่ยนไปหรือเกิดคราบ
การเปลี่ยนสีของวัสดุอุดโดยเฉพาะเมื่ออุดฟันด้วยคอมโพสิต ซึ่งอาจเกิดจากคราบสีของอาหารและเครื่องดื่มที่รับประทาน หรือจากการเสื่อมสภาพของวัสดุ
มีกลิ่นปากหรือรสชาติแปลก ๆ บริเวณฟันที่อุด
กลิ่นปากหรือรสชาติแปลกที่เกิดขึ้นเฉพาะบริเวณฟันที่อุด อาจเป็นสัญญาณของการสะสมแบคทีเรียในช่องว่างระหว่างวัสดุอุดฟันกับฟันธรรมชาติ
รู้สึกถึงความขรุขระเมื่อลิ้นสัมผัส
เมื่อลิ้นสัมผัสบริเวณอุดฟันแล้วรู้สึกถึงความขรุขระหรือไม่เรียบเหมือนเดิม อาจเป็นสัญญาณว่าวัสดุอุดเริ่มสึกหรอหรือเสียหาย
เมื่อไรที่ควรเปลี่ยนวัสดุอุดฟันใหม่
การตัดสินใจเปลี่ยนวัสดุอุดฟันใหม่ ควรทำอย่างรอบคอบและปรึกษากับทันตแพทย์เพื่อให้ได้รับการรักษาที่เหมาะสมที่สุด โดยทันตแพทย์จะตรวจสอบสภาพของวัสดุอุดฟัน รวมถึงการถ่ายภาพรังสีเพื่อดูสภาพภายในฟันที่อาจไม่เห็นด้วยตาเปล่า
การประเมินนี้จะช่วยกำหนดระยะเวลาที่เหมาะสมในการอุดฟันใหม่ และโดยทั่วไปไม่ควรรอจนกว่าวัสดุอุดจะเสียหายทั้งหมด
วิธีดูแลฟันให้การอุดฟันอยู่ได้นาน
การแปรงฟันอย่างถูกวิธีวันละ 2 ครั้ง โดยใช้ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ แปรงอย่างนุ่มนวลและครอบคลุมทุกพื้นผิวฟัน
การใช้ไหมขัดฟันทุกวัน เพื่อทำความสะอาดซอกฟันที่แปรงสีฟันทำความสะอาดไม่ถึง ช่วยป้องกันการสะสมของแบคทีเรียที่อาจทำให้เกิดฟันผุรอบ ๆ วัสดุอุดฟัน
การใช้น้ำยาบ้วนปากฟลูออไรด์ ช่วยเสริมความแข็งแรงของเนื้อฟันและลดการเจริญเติบโตของแบคทีเรียในช่องปาก
การเลี่ยงอาหารที่เสี่ยงทำให้การอุดฟันเสียหาย เช่น อาหารที่แข็งหรือเหนียวมาก ที่อาจดึงวัสดุอุดฟันออกหรือทำให้แตกหักได้
การลดพฤติกรรมที่ทำลายฟัน เช่น การกัดเล็บ กัดน้ำแข็ง หรือใช้ฟันกัดหรืองัดเพื่อเปิดสิ่งของ
การใส่ที่ป้องกันฟันขณะนอน สำหรับผู้ที่มีปัญหานอนกัดฟัน เพื่อป้องกันการสึกหรอของวัสดุอุดและฟันธรรมชาติ
การตรวจฟันกับทันตแพทย์ทุก 6 เดือน เพื่อตรวจสอบสภาพของวัสดุอุดฟันและสุขภาพช่องปากโดยรวม
คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับอายุการใช้งานของการอุดฟัน
การอุดฟันซ้ำบ่อย ๆ เป็นอันตรายหรือไม่ ?
การอุดฟันซ้ำหลายครั้ง อาจทำให้เนื้อฟันเหลือน้อยลง เพราะในบางกรณีอาจต้องกรอเนื้อฟันออก และอาจต้องใช้วิธีการรักษาที่ซับซ้อนกว่า เช่น การครอบฟัน หรือการรักษารากฟัน ดังนั้นการดูแลให้วัสดุอุดอยู่ได้นานจึงมีความสำคัญ
อุดฟันหลุดบ่อยเพราะอะไร ?
สาเหตุหลักที่ทำให้การอุดฟันหลุดบ่อย ได้แก่ การดูแลช่องปากไม่ดี การกัดอาหารแข็งเกินไป การมีพฤติกรรมนอนกัดฟัน หรือการเลือกใช้วัสดุที่ไม่เหมาะสมกับตำแหน่งฟัน
ควรเลือกวัสดุอุดฟันแบบไหนให้อยู่ได้นานที่สุด ?
การเลือกวัสดุขึ้นอยู่กับตำแหน่งฟัน สำหรับฟันกรามที่ต้องรับแรงบดเคี้ยวมาก ควรเลือกอะมัลกัมหรือเซรามิก ส่วนฟันหน้าควรเลือกคอมโพสิตหรือเซรามิกเพื่อความสวยงาม
การฟอกสีฟันมีผลต่ออายุของอุดฟันหรือไม่ ?
การฟอกสีฟัน อาจทำให้สีของวัสดุอุดฟันคอมโพสิตไม่เข้ากับสีฟันธรรมชาติ แต่ไม่ส่งผลต่ออายุการใช้งานของวัสดุ อย่างไรก็ตาม ควรปรึกษาทันตแพทย์ก่อนทำการฟอกสีฟัน
หากฟันที่เคยอุดไว้เริ่มมีปัญหา วัสดุอุดฟันหลุด หรือเริ่มรู้สึกเสียวฟันซี่ที่เคยอุด สามารถเข้ามาตรวจสภาพฟันกับทันตแพทย์ของ MITI Dental ได้เลย เราพร้อมให้คำปรึกษาและบริการอุดฟัน รับประกันความแข็งแรง ทนทาน และความสวยงามดูเป็นธรรมชาติ ในบรรยากาศคลินิกที่ผ่อนคลายท่ามกลางพื้นที่สีเขียว
MITI Dental คลินิกทันตกรรมให้บริการอุดฟันย่านอ่อนนุช ตั้งอยู่กลางซอยอารีรักษ์ สุขุมวิท 50 ห่างจาก BTS อ่อนนุชเพียง 500 เมตร พร้อมที่จอดรถกว่า 10 คัน เปิดบริการทุกวัน นอกจากนี้ คลินิกทันตกรรมของเรายังเป็น English Fluent Speaking Dental Clinic ซึ่งทันตแพทย์และเจ้าหน้าที่สามารถสื่อสารภาษาอังกฤษได้อย่างคล่องแคล่ว สามารถรองรับลูกค้าได้ทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมและนัดหมายเข้าพบทันตแพทย์ได้ที่เบอร์ 092-288-8061 หรือ LINE Official Account : @mitiwellness
ข้อมูลอ้างอิง:
How Long Do Fillings Last and When Should You Replace Them?. สืบค้นเมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม 2568 จาก https://www.carecredit.com/well-u/health-wellness/when-why-should-you-replace-fillings/
