เดือยฟันคืออะไร ใช้แก้ปัญหาฟันเสียหายอย่างไร ?
เดือยฟัน เป็นอุปกรณ์ทางทันตกรรมที่สำคัญในการฟื้นฟูฟันที่เสียหายอย่างรุนแรง โดยเฉพาะฟันที่ผ่านการรักษารากฟันมาแล้วและมีเนื้อฟันเหลือน้อย เดือยฟันช่วยเพิ่มความแข็งแรงให้แก่ตัวฟันและเป็นโครงสร้างรองรับสำหรับครอบฟัน การเข้าใจหลักการทำงานของเดือยฟัน ข้อบ่งชี้ในการใช้ รวมถึงข้อจำกัดต่าง ๆ จะช่วยให้ผู้ป่วยสามารถตัดสินใจเลือกการรักษาที่เหมาะสมกับสภาพฟันของตนเองได้อย่างมีประสิทธิภาพ
1. เดือยฟันคืออะไร ทำมาจากวัสดุใด ?
เดือยฟัน คือ แท่งโลหะหรือวัสดุสังเคราะห์ที่เสียบลึกเข้าไปในรากฟันเพื่อเสริมความแข็งแรงให้กับฟันที่มีเนื้อฟันเหลือน้อย หน้าที่หลักคือกระจายแรงบดเคี้ยวลงสู่รากฟันอย่างสม่ำเสมอ เดือยฟันมีลักษณะเป็นแท่งเรียวยาว หัวเล็กโคนใหญ่ ผิวหน้าอาจเรียบหรือมีร่องเพื่อเพิ่มการยึดเกาะ
ประเภทวัสดุที่ใช้ทำเดือยฟัน
เดือยฟันโลหะ (Metal Post)
ทำจากสเตนเลสสตีลหรือทองคำ มีความแข็งแรงสูงแต่สีโลหะอาจส่องผ่านฟันทำให้ดูคล้ำ
เดือยฟันไฟเบอร์ (Fiber Post)
ทำจากเส้นใยแก้วผสมเรซิน มีสีขาวใสคล้ายฟันธรรมชาติ ความยืดหยุ่นใกล้เคียงรากฟัน เป็นตัวเลือกยอดนิยม
เดือยฟันเซรามิก (Ceramic Post)
ทำจากวัสดุประเภทเซรามิกเช่นเดียวกันกับที่ใช้ในการทำครอบฟันเซรามิก มีสีใกล้เคียงฟันธรรมชาติและมีความแข็งแรงสูง เหมาะกับฟันที่ต้องการความสวยงาม
2. เดือยฟันใช้แก้ปัญหาใดบ้าง
1. ฟันที่ผ่านการรักษารากฟันและมีเนื้อฟันเหลือน้อย
หลังจากการรักษารากฟัน เนื้อฟันส่วนมากจะถูกเจาะออกไปเพื่อทำความสะอาดภายในรากฟัน ทำให้ฟันมีความแข็งแรงลดลงอย่างมาก เดือยฟันจะช่วยเสริมความแข็งแรงให้แก่โครงสร้างฟันที่เหลือ
2. ฟันที่แตกหักรุนแรงจนไม่สามารถอุดได้
เมื่อฟันแตกหักจนเหลือเนื้อฟันน้อยเกินกว่าจะอุดฟันธรรมดาได้ เดือยฟันจะช่วยเป็นโครงสร้างพื้นฐานในการสร้างรูปร่างฟันขึ้นมาใหม่
3. ฟันที่ต้องการความแข็งแรงเพิ่มเติมก่อนครอบฟัน
สำหรับฟันที่จะถูกครอบด้วยครอบฟัน การใส่เดือยฟันจะช่วยให้ครอบฟันมีฐานรองรับที่แข็งแรงและมั่นคง
4. ฟันที่มีรากฟันอ่อนแอและต้องการเสริมความแข็งแรง
บางกรณีที่รากฟันมีความหนาน้อยหรืออ่อนแอ การใส่เดือยฟันจะช่วยกระจายแรงและลดความเสี่ยงต่อการแตกหักของรากฟัน
5. การฟื้นฟูฟันหลังจากได้รับอุบัติเหตุ
เมื่อฟันได้รับการกระทบกระเทือนจากอุบัติเหตุ เดือยฟันจะช่วยในการฟื้นฟูฟันให้กลับมาใช้งานได้ตามปกติ
3. ขั้นตอนการใส่เดือยฟัน
ขั้นตอนแรก ทันตแพทย์จะตรวจสอบสภาพรากฟันด้วยเอกซเรย์เพื่อดูความหนาผนังราก ความยาวราก และความเหมาะสมในการใส่เดือยฟัน หลังจากนั้นจะเจาะขยายโพรงภายในรากฟันให้เหมาะสมกับเดือยฟัน แล้วยึดเดือยฟันด้วยซีเมนต์ทางทันตกรรม และสร้างแกนฟัน (Core Build-up) รอบ ๆ เดือยฟัน กระบวนการทั้งหมดใช้เวลาประมาณ 1-2 ชั่วโมง โดยต้องรอให้ซีเมนต์แข็งตัวสมบูรณ์ก่อนที่จะครอบฟัน
4. ข้อดีและข้อเสียของการใส่เดือยฟัน
ข้อดี
เพิ่มความแข็งแรงให้กับฟันที่อ่อนแอ : เดือยฟันช่วยกระจายแรงจากการบดเคี้ยวไปยังรากฟัน ทำให้ฟันที่มีเนื้อฟันเหลือน้อยสามารถทนต่อแรงกดทับได้ดีขึ้น
ช่วยยืดอายุการใช้งานของฟัน : การใส่เดือยฟันช่วยป้องกันการแตกหักของฟัน ทำให้สามารถใช้ฟันธรรมชาติได้นานขึ้นก่อนที่จะต้องถอนฟัน
เป็นฐานที่มั่นคงสำหรับครอบฟัน : เดือยฟันให้การยึดเกาะที่แข็งแรงสำหรับครอบฟัน ช่วยให้ครอบฟันมีความคงทนและไม่หลุดง่าย
ข้อควรระวัง
ความเสี่ยงต่อการแตกหักของรากฟัน : การเจาะรากฟันเพื่อใส่เดือยฟันอาจทำให้ผนังรากฟันบางลง และมีความเสี่ยงต่อการแตกหักได้ หากได้รับแรงกระทำที่มากเกินไป
ค่าใช้จ่ายเพิ่มเติม : การใส่เดือยฟันมีค่าใช้จ่ายเพิ่มเติมจากการรักษารากฟันและครอบฟันปกติ
ต้องเจาะฟันเพิ่มเติม : การใส่เดือยฟันต้องเจาะเนื้อฟันเพิ่มเติม ซึ่งอาจทำให้เนื้อฟันธรรมชาติเหลือน้อยลง
5. ใส่เดือยฟันแต่ไม่ครอบฟันได้ไหม ?
กรณีที่สามารถใส่เดือยฟันโดยไม่ต้องครอบฟัน
1. ฟันที่มีความแข็งแรงของเนื้อฟันเพียงพอ
หากฟันยังมีเนื้อฟันเหลืออยู่รอบ ๆ เดือยฟันในปริมาณที่เพียงพอ และมีความหนาของผนังฟันที่เหมาะสม อาจไม่จำเป็นต้องครอบฟันทันที
2. ฟันที่ไม่ได้รับแรงบดเคี้ยวมาก
ฟันหน้าหรือฟันที่อยู่ในตำแหน่งที่ไม่ได้รับแรงกดจากการบดเคี้ยวมาก อาจสามารถใช้งานได้โดยไม่ต้องครอบฟันในระยะแรก
ข้อควรระวังและความเสี่ยงของการใส่เดือยฟันแต่ไม่ครอบฟัน
1. เสียเปรียบด้านความแข็งแรงทนทาน
ฟันที่ใส่เดือยฟันแต่ไม่ครอบฟันจะมีความแข็งแรงน้อยกว่าฟันที่ครอบฟัน เนื่องจากครอบฟันช่วยกระจายแรงและป้องกันการแตกหักของเนื้อฟันที่เหลือ
2. ความเสี่ยงต่อการแตกหักของฟัน
เนื้อฟันที่เหลืออยู่รอบ ๆ เดือยฟันอาจแตกหักได้ง่าย หากได้รับแรงกระทำที่มากเกินไป โดยเฉพาะในระยะยาว
3. ปัญหาด้านความสวยงาม
เดือยฟันที่เปิดออกมาโดยไม่มีครอบฟันคลุมอาจทำให้เห็นสีของเดือยฟัน หรือเห็นจุดรอยต่อระหว่างเดือยฟันกับเนื้อฟัน ซึ่งอาจไม่สวยงาม
4. การติดสีและคราบอาหาร
พื้นผิวของเดือยฟันและจุดรอยต่อต่าง ๆ อาจมีการสะสมของคราบอาหารและเปลี่ยนสีได้ง่ายกว่าฟันธรรมชาติ
6. การดูแลรักษาฟันหลังใส่เดือยฟัน
เพื่อให้เดือยฟันและครอบฟันมีอายุการใช้งานยาวนาน ควรดูแลรักษาฟันหลังใส่เดือยฟัน ดังนี้
แปรงฟันสม่ำเสมอ ใช้ไหมขัดฟัน และน้ำยาบ้วนปาก
หลีกเลี่ยงอาหารแข็งมาก เหนียวมาก เช่น น้ำแข็ง กระดูก ลูกอม
เข้าพบทันตแพทย์ ทุก 6 เดือน เพื่อติดตามสภาพเดือยฟัน
หากพบสัญญาณเตือน เช่น เจ็บฟัน แสบเย็นร้อน หรือเหงือกบวม ควรพบทันตแพทย์ทันที
7. คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับเดือยฟัน
เดือยฟันใช้ได้นานแค่ไหน ?
เดือยฟันที่ทำด้วยวัสดุคุณภาพและดูแลรักษาดี สามารถใช้งานได้นาน 10-20 ปี บางกรณีอาจใช้ได้ตลอดชีวิต หากไม่มีปัญหาผิดปกติ
ใส่เดือยฟันแล้วเจ็บไหม ?
ระหว่างการใส่เดือยฟันจะได้รับการฉีดยาชาเฉพาะที่ จึงไม่รู้สึกเจ็บปวด หลังจากยาชาหมดอาจมีอาการเจ็บเล็กน้อย 1-2 วัน ซึ่งสามารถกินยาแก้ปวดได้
ฟันทุกซี่สามารถใส่เดือยฟันได้หรือไม่ ?
ไม่ใช่ฟันทุกซี่ ขึ้นอยู่กับขนาดและรูปร่างของรากฟัน ความหนาของผนังราก และสภาพโดยรวมของฟัน
หากเดือยฟันหัก จะแก้ไขได้อย่างไร ?
หากเดือยฟันหัก การแก้ไขขึ้นอยู่กับตำแหน่งที่หัก หากหักที่ส่วนบน อาจสามารถถอดออกและใส่ใหม่ได้ แต่หากหักลึกในรากฟัน อาจต้องถอนฟันและทำฟันปลอม
หากคุณมีปัญหาฟันเสียหาย และต้องการคำปรึกษาเกี่ยวกับการบริการใส่เดือยฟันและครอบฟัน ทีมทันตแพทย์ของ MITI Dental พร้อมให้คำแนะนำและวางแผนการรักษาที่เหมาะสมกับสภาพฟันของคุณ ด้วยเทคโนโลยีทันสมัยและวัสดุคุณภาพสูง รับประกันผลงานที่แข็งแรงทนทาน ในบรรยากาศคลินิกที่อบอุ่นและผ่อนคลาย
MITI Dental ตั้งอยู่กลางซอยอารีรักษ์ สุขุมวิท 50 ห่างจาก BTS อ่อนนุชเพียง 500 เมตร พร้อมที่จอดรถกว่า 10 คัน เปิดบริการทุกวัน สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมและนัดหมายเข้าพบทันตแพทย์ได้ที่เบอร์ 092-288-8061 หรือ LINE Official Account : @mitiwellness
ข้อมูลอ้างอิง:
Root Canal Treatment Without a Crown: How Long Will It Last?. สืบค้นเมื่อวันที่ 29 พฤษภาคม 2568 จาก https://www.dayodental.com/root-canal-treatment-without-a-crown-how-long-will-it-last/
